Gwiezdne wojny - Część IV: Nowa nadzieja
Oryginalny tytuł	Star Wars - Episode IV: A New Hope
Data premiery	25 maja 1977 (świat) 30 marca 1979 (Polska) 21 marca 1997 (Polska - edycja specjalna)
Czas trwania	121 min.
Reżyseria	George Lucas
Producent	Gary Kurtz
Scenariusz	George Lucas
Budżet	$11,000,000
Od lat	12
Dystrybucja	20th Century Fox
Czas akcji w chronologii GW	0 BBY

Epizod IV: Nowa nadzieja to czwarty według chronologii świata Gwiezdnych wojen film kinowy (w rzeczywistości stworzony jako pierwszy), powstały w 1977 roku. Początkowo tytuł brzmiał po prostu Gwiezdne wojny - podtytuł dodano przy kolejnym wejściu filmu do kin, jakiś czas przed premierą kolejnej części.

Nowa nadzieja, oprócz tego że jest pierwszym wyprodukowanym filmem z serii Gwiezdne wojny, jest też pierwszą częścią tzw. Oryginalnej Trylogii (Nowa nadzieja, Imperium kontratakuje, Powrót Jedi). Termin ten powstał aby odróżnić stare części od nowych (Mroczne widmo, Atak klonów, Zemsta Sithów).

Film opowiada o młodym Luke'u Skywalkerze, który wraz ze starym mistrzem Jedi Benem Kenobi musi uratować księżniczkę Leię z rąk okrutnego Dartha Vadera. Imperator rządzi w galaktyce twardą ręką, wprowadzając w życie swój wieloletni plan - superbroń zwaną jako Gwiazda Śmierci.

Napisy początkowe

Streszczenie filmu

Akcja filmu rozgrywa się w roku 0 BBY, 32 lata po wydarzeniach z Mrocznego widma i 4 lata przed Powrotem Jedi i bitwą o Endor.

Gwiezdny Niszczyciel ścigający Tantive IV.

Imperium Galaktyczne, rządzone przez Imperatora i jego prawą rękę Dartha Vadera, trzyma w ryzach całą galaktykę. Przeciwwagą dla Imperium jest Sojusz Rebeliantów, organizacja założona w celu obalenia Palpatine'a oraz przywrócenia ustroju demokratycznego - Republiki.

Lord Sithów poszukuje planów.

Choć bardzo skromne, siły rebeliantów zaczynają odnosić pierwsze zwycięstwa nad Imperium, atakując z ukrytej bazy na leśnym księżycu Yavin IV. Szpiegom Rebelii udaje się także wykraść plany Gwiazdy Śmierci, nowej super potężnej stacji kosmicznej Imperium, zdolnej niszczyć planety. Przechwycenia planów podejmuje się księżniczka Leia z Alderaanu. Darth Vader, widząc jak tajemnica superbroni zaczyna wymykać mu się spod kontroli, osobiście rusza w pogoń swoim Gwiezdnym Niszczycielem za statkiem Leii, Tantivem IV.

Ben Kenobi naucza Luke'a o Mocy.

Mroczny Lord Sithów dogania koreliańską korwetę Organy nad Tatooine i wkracza na jej pokład, lecz nie odnajduje planów - chwilę wcześniej zostały one ukryte przez księżniczkę w pamięci droida astromechanicznego, R2-D2. R2 wraz ze swym kompanem, droidem protokolarnym C-3PO wystrzeliwują się w kapsule ratunkowej w stronę powierzchni pustynnej planety, by - tak jak poleciła Leia - przekazać jej wiadomość niejakiemu Obi-Wanowi Kenobiemu. Wściekły Vader nakazuje uwięzić księżniczkę w celi na Gwieździe Śmierci.

Hologram księżniczki Leii i narada.

Tymczasem dwa droidy - po kilku perypetiach na pustyni z udziałem Jawów - trafiają w ręce Luke'a Skywalkera, młodzieńca mieszkającego wraz z ciotką i wujem na farmie wodnej. Podczas czyszczenia R2-D2 Luke'owi przez przypadek udaje się odblokować część holograficznej wiadomości Leii dla Kenobiego. Astromech nie chce jednak pokazać jej w całości i wkrótce potem oddala się sam na pustynię w poszukiwaniu Bena. Luke wraz z C-3PO wyruszają na poszukiwania z samego rana, odnajdują R2 i po niebezpiecznej przygodzie z Tuskenami w końcu spotykają Kenobiego. Luke wraz z nim ogląda pełną holowiadomość, w której Leia prosi, aby Obi-Wan dostarczył droida (z ukrytymi planami) na planetę Alderaan i by spotkał się z jej ojcem, Bailem Organą.

Luke nad ciałami ciotki i wuja.

Kenobi namawia Luke'a na wyprawę. Młody Skywalker początkowo uznaje ten pomysł za niedorzeczny, jednak widząc spalone ciała swojego wujostwa, zabitych przez oddział szturmowców Imperium szukający droidów, przyjmuje propozycję starca. Kenobi wyjawia mu, iż wiele lat temu był dobrym przyjacielem jego ojca, rycerza Jedi Anakina Skywalkera, którego zabił Darth Vader. Przekazuje mu też jego stary miecz świetlny oraz wyjaśnia, że istnieje coś takiego jak Moc - pole energii spajające cały wszechświat. Następnie wszyscy kierują się do kosmoportu Mos Eisley, gdzie spotykają Hana Solo i jego drugiego pilota Chewbaccę. Za siedemnaście tysięcy kredytów dwójka przemytników zobowiązuje się zabrać ich na Alderaan swym starym frachtowcem, Millennium Falconem. Po drodze natrafiają na kilka kłopotów ze strony ścigających ich sił Imperium, jednak dzięki doświadczeniu Hana bez problemu odlatują na orbitę planety i wskakują w nadprzestrzeń.

Zniszczenie Alderaanu.

W międzyczasie księżniczka Leia jest torturowana przez Vadera na Gwieździe Śmierci, który pragnie wyciągnąć od niej informacje na temat sekretnego położenia bazy rebeliantów. Jako że tortury (przy pomocy droida IT-O i Mocy) nie dają pożądanych rezultatów, gubernator Tarkin wraz z Lordem Sithów postanawiają zastraszyć Leię mówiąc, iż użyją super lasera Gwiazdy Śmierci na jej rodzinnej planecie Alderaan. Przerażona Leia kłamie, mówiąc że baza znajduje się na Dantooine. Nie powstrzymuje to Tarkina od wydania rozkazu unicestwienia jej pokojowo nastawionej ojczyzny, co jednocześnie jest pierwszym testem skuteczności tej przerażającej broni.

Jedna z potyczek na Gwieździe Śmierci.

Niedługo po tym zdarzeniu Millennium Falcon wyskakuje z nadprzestrzeni w pobliżu współrzędnych Alderaana, wszak natrafia tylko na jego szczątki. Cała czwórka ląduje na Gwieździe Śmierci, która złapała ich statek promieniem ściągającym. Luke'owi, Obi-Wanowi, Hanowi i Chewiemu udaje się ukryć w przemytniczych ładowniach przed pierwszą ekipą szturmowców przeszukujących frachtowiec. Chwilę później zdobywają ich zbroje i w takim przebraniu - po kilku perypetiach - ratują księżniczkę Leię z więziennej celi, gdzie oczekiwała na egzekucję. Kenobi odłączył się wcześniej od grupy i spotkawszy Vadera, rozpoczyna z nim pojedynek na świetlne miecze. Gdy Luke wraz z Leią, Hanem i Chewiem są już w drodze powrotnej do Falcona, Obi-Wan poświęca się, aby mogli bezpiecznie uciec. Vader zabija swojego dawnego mistrza, którego ciało po śmierci znika, gdyż zjednoczył się z Mocą.

Walka na miecze świetlne starych przyjaciół.

Załodze Millennium Falcona udaje się wydostać z Gwiazdy Śmierci i dolecieć do tajnej bazy rebeliantów na Yavinie IV. Nie wiedzą jednak nic o podłożonym na statku urządzeniu naprowadzającym (zamontowanym przez szturmowców jeszcze na stacji kosmicznej), dzięki któremu Imperium poznaje lokalizację placówki. Rebelianci wiedzą już, że nie mają wiele czasu i zaczynają przygotowywać się na nieuchronne starcie.

Myśliwce Rebelii kierują się w stronę Gwiazdy Śmierci.

Dzięki planom stacji, zawartym w pamięci R2-D2, buntownicy poznają jej słaby punkt i układają plan bitwy. Polega on na tym, iż jeden z pilotów myśliwców gwiezdnych musi wystrzelić dwie protonowe torpedy w szyb wentylacyjny, znajdujący się na powierzchni Gwiazdy Śmierci. Celny strzał wywołałby reakcję łańcuchową i w rezultacie zniszczenie stacji. Skywalker wraz z innymi pilotami wylatuje swoim X-wingiem ku Gwieździe Śmierci, która zdążyła już znaleźć się w układzie Yavina. Han Solo natomiast odlatuje swoim Millennium Falconem wraz z nagrodą za uratowanie księżniczki.

Stacja na chwilę przed eksplozją.

Rozpoczyna się bitwa o Yavin, która miała mieć później ogromne znaczenie w historii galaktyki. Rozgrywa się nad powierzchnią Gwiazdy Śmierci i biorą w niej udział 3 eskadry maszyn Rebelii oraz myśliwce TIE Imperium. W pewnym momencie do walki przyłącza się sam Darth Vader w swoim myśliwcu, gdyż turbolasery stacji są zbyt wielkie i powolne, aby trafić małe i zwinne myśliwce Sojuszu. Pierwszej próby wystrzelenia torped w szyb wentylacyjny podejmuje się dowódca eskadry Czerwonych, jednak nie powiodła się, a on sam po chwili ginie. Po wielu kosmicznych pojedynkach na polu bitwy zostaje jedynie Skywalker i kilku innych pilotów.

Wybuch Gwiazdy Śmierci.

Ataku ostatniej szansy podejmują się Biggs Darklighter, Wedge Antilles oraz Luke Skywalker. Pierwszy zostaje zestrzelony przez Vadera, drugiemu, z ciężko uszkodzonym myśliwcem, udaje wykonać odwrót. Gdy Luke przymierza się do strzału w szyb, głos Obi-Wana z zaświatów podpowiada mu, by użył do tego Mocy, a nie wzroku. Skywalker ufa Kenobiemu i wyłącza komputer celowniczy, zdając się na Moc. Niewiele przed oddaniem strzału młody pilot znalazł się na celowniku Vadera, sytuację ratuje jednak Han Solo, który powraca i niszczy dwa myśliwce TIE,

Uroczysta ceremonia bohaterów.

myśliwiec Vadera natomiast na dobre oddala się od pola bitwy. Luke oddaje celny strzał, który rozpętuje reakcję łańcuchową. Na kilka sekund przed oddaniem strzału w kierunku księżyca Yavina Gwiazda Śmierci, wraz z Wielkim Moffem Tarkinem na pokładzie, eksploduje.

Luke wraz z Hanem powracają na Yavin IV i zostają powitani gromkimi brawami; chwilę po tym Skywalker prosi mechaników, by zreperowali ciężko uszkodzonego podczas bitwy R2-D2. Niedługo potem w świątyni Massassów, przekształconej na bazę rebeliantów, odbywa się uroczyste odznaczenie Luke'a Skywalkera i Hana Solo (z Chewbaccą u boku) z rąk księżniczki Leii Organy, odznaczenie bohaterów, dzięki którym Sojusz Rebeliantów odniósł tak wielkie i wspaniałe zwycięstwo.

Aktorzy

Twórcy

Nagrody

• 1997: Peter Mayhew (II) MTV Movie Award za osiągnięcia życia
• 1979: (nominacja) BAFTA najlepszy film
• 1979: (nominacja) BAFTA najlepszy montaż
• 1979: John Williams (I) BAFTA najlepsza muzyka
• 1979: BAFTA najlepszy dźwięk
• 1978: Roger Christian (I) Oscar najlepsza scenografia
• 1978: Oscar najlepsze efekty specjalne
• 1978: Oscar najlepszy montaż
• 1978: George Lucas (nominacja) Oscar najlepszy reżyser
• 1978: John Williams (I) Oscar najlepsza muzyka
• 1978: (nominacja) Oscar najlepszy film
• 1978: Alec Guinness (nominacja) Oscar najlepszy aktor drugoplanowy
• 1978: George Lucas (nominacja) Oscar najlepszy scenariusz oryginalny
• 1978: Mark Hamill (I) Saturn najlepszy aktor
• 1978: Carrie Fisher Saturn najlepsza aktorka
• 1978: George Lucas Saturn najlepszy reżyser
• 1978: John Williams (I) Saturn najlepsza muzyka
• 1978: Saturn najlepszy film
• 1978: Saturn najlepsze efekty specjalne
• 1978: Alec Guinness Saturn najlepszy aktor drugoplanowy
• 1978: George Lucas Saturn najlepszy scenariusz
• 1978: John Williams (I) Złoty Glob najlepsza muzyka
• 1978: George Lucas (nominacja) Złoty Glob najlepszy reżyser
• 1978: (nominacja) Złoty Glob najlepszy dramat
• 1978: Alec Guinness (nominacja) Złoty Glob najlepszy aktor drugoplanowy
• 1978: John Williams (I) Grammy najlepsza muzyka
• 1978: John Mollo Oscar najlepsze kostiumy
• 1978: Oscar najlepszy dźwięk
• 1978: Złoty Ekran
• 1978: John Mollo Saturn najlepsze kostiumy
• 1978: Rick Baker (I) Saturn najlepsza charakteryzacja