Gwiezdne wojny - Część VI: Powrót Jedi
Oryginalny tytuł	Star Wars - Episode VI: Return of the Jedi
Data premiery	25 maja 1983 (świat) 1985 (Polska) 18 kwietnia 1997 (Polska - Edycja specjalna)
Czas trwania	133 min.
Reżyseria	Richard Marquand
Producent	Howard Kazanjian
Scenariusz	Lawrence Kasdan i George Lucas
Budżet	$32,500,000
Od lat	12
Dystrybucja	20th Century Fox
Czas akcji w chronologii GW	4 ABY

Epizod VI: Powrót Jedi to szósty i ostatni według chronologii świata Gwiezdnych wojen film kinowy (a nakręcony jako trzeci), powstały w 1983 roku. W tej części przyjaciele Hana Solo podejmują się próby odbicia go z łap Hutta Jabby, rozgrywa się ostateczna bitwa pomiędzy siłami Imperium Galaktycznego a Sojuszu Rebeliantów, a także ostatni pojedynek Luke'a Skywalkera z Darthem Vaderem i Imperatorem.

Napisy początkowe

Streszczenie filmu

Akcja filmu rozgrywa się 4 lata po Nowej nadziei, pierwszym filmie z cyklu Gwiezdne wojny, w roku 4 ABY.

Darth Vader przybywa na drugą, nieukończoną Gwiazdę Śmierci - stację bojową jeszcze potężniejszą od pierwszej - orbitującą nad lesistym księżycem Endor. Przysłał go tam sam Imperator - niezadowolony z postępu prac nad straszliwą bronią.

Tymczasem na planecie Tatooine, Luke Skywalker, księżniczka Leia, Lando Calrissian, Chewbacca oraz dwa droidy - R2-D2 i C-3PO - wcielają w życie swój plan uwolnienia Hana Solo z rąk Hutta Jabby. Każdy z nich dostaje się na różne sposoby do pałacu gangstera - wpierw Lando Calrissian, jako najemnik. Następnie dwa andoidy, przysłane do pałacu jako prezent od Jedi Skywalkera, potem - Leia przebrana za łowcę nagród i jej "zdobycz", Chewbacca, a na końcu - sam Luke. Nie wszystko idzie zgodnie z planem, gdyż co prawda Leia odmraża z karbonitu Hana Solo, to zostaje zdemaskowana przez Jabbę. Skywalker za to stacza pojedynek z ogromnym potworem - rancorem. Gdy go zabija, wraz z Hanem zostaje skazany na śmierć w jamie Carcoon, siedlisku Sarlacca. Tam wywiązuje się walka, w wyniku której Jabba ginie z rąk Leii (uduszony łańcuchem, na którym ją trzymał), słynny łowca nagród Boba Fett wpada w paszczę potwora, a cały jacht Jabby eksploduje.

Han, Leia i Chewie lecą ku zbierającej się flocie Sojuszu, lecz Luke postanawia udać się na Dagobah, do mistrza Yody. Zastaje go umierającego. Yodzie udaje się jeszcze potwierdzić Luke'owi jedną rzecz - że Vader rzeczywiście jest jego ojcem. Po śmierci Yody, przygnębionemu Luke'owi ukazuje się duch Obi-Wana "Bena" Kenobiego. Wyjaśnia, iż to co mu powiedział kilka lat wcześniej na Tatooine - że Vader zabił jego ojca - jest z pewnego punktu widzenia prawdą, bo gdy Anakin Skywalker przeszedł na ciemną stronę Mocy, dobry człowiek jaki w nim był, przestał istnieć. Wyjawia również Luke'owi, że ma siostrę - bliźniaczkę i jest nią Leia. Obi-Wan pod koniec rozmowy przestrzega, by w ostatecznym pojedynku z Imperatorem nie lekceważył jego potęgi. W międzyczasie na Gwiazdę Śmierci przybywa sam Palpatine, aby osobiście dopilnować ostatniej fazy budowy stacji.

Na jednym z krążowników Sojuszu Rebeliantów, Mon Mothma i admirał Ackbar prezentują plan ostatecznej bitwy z Imperium - jako, że druga Gwiazda Śmierci jest chroniona polem energetycznym wysyłanym z potężnego nadajnika na Endorze, rebelianci postanawiają wysłać tam grupę szturmową pod przywództwem Hana Solo (do którego dołączyła także Leia, Chewie, droidy i Luke) aby zniszczyć imperialny kompleks. Wtedy też rebelianckie myśliwce będą mogły wlecieć do wnętrza stacji i zniszczyć reaktor, co doprowadzi do wybuchu. Tym atakiem poprowadzić ma Lando Calrissian, na dodatek z pokładu Millennium Falcona, którego Han użycza mu na potrzeby tej misji.

Gdy Luke, Leia i Han przelatują skradzionym imperialnym wahadłowcem Tydirium blisko Gwiazdy Śmierci i superniszczyciela Executor, Vader wyczuwa na pokładzie Luke'a i prosi swego mistrza, aby pozwolił mu schwytać syna na powierzchni księżyca.

Grupa szturmowa pod dowództwem Solo ląduje na Endorze, gdzie po kilku nieporozumieniach zaczynają współpracować z tubylcami - ludem małych, prymitywnych i owłosionych Ewoków. Luke wyczuwa Vadera na księżycu i postanawia oddać się w jego ręce, wcześniej jednak wyjawiając Lei, iż są spokrewnieni. Wkrótce Mroczny Lord Sithów wraz z synem, bezskutecznie próbującym przeciągnąć go z powrotem na stronę dobra, wyrusza promem na Gwiazdę Śmierci.

Niewiele później przed stacją kosmiczną wyskakuje z nadprzestrzeni cała rebeliancka flota gwiezdna, lecz na chwilę przed atakiem Lando Calrissian domyśla się, że Hanowi nie udało się jeszcze wyłączyć tarczy chroniącej potężną superbroń. Niespodziewanie flota Sojuszu zostaje zaatakowana przez setki myśliwców Imperium, gdyż Imperator przewidział ten ruch Sojuszu i ukrył swą flotę po drugiej stronie księżyca, by teraz zamknąć rebeliancką flotę w pułapce. Tak też zaczęła się słynna bitwa o Endor.

Han, Leia i Chewie dostają się do imperialnego bunkra. Przed przejęciem nad nim kontroli powstrzymuje ich legion doskonale wyszkolonych imperialnych szturmowców, co także jest częścią planu Palpatine'a. Luke wraz z Vaderem staje przed obliczem Imperatora, a ten stara się przeciągnąć go na ciemną stronę Mocy. Wyjawia mu, że "przejęcie" planów drugiej Gwiazdy Śmierci przez rebeliantów było przez niego zaplanowane, że na Endorze czeka na grupę szturmową Hana legion doborowych żołnierzy. Na dodatek oznajmia, że stacja jest w rzeczywistości w pełni sprawna. Pragnąc to udowodnić, wydaje rozkaz zniszczenia superlaserem jednego z krążowników gwiezdnych Sojuszu.

Na Endorze jednak wszystko idzie nie tak, jak chciał Imperator, gdyż pojmanym rebeliantów pomaga w walce wielu wojowniczych Ewoków. Rozpętuje się strzelanina, a Han i Leia starają się po raz drugi dostać do bunkra. Bitwa trwa na terenie lasów dookoła imperialnego kompleksu, gdzie Ewoki dzielnie walczą z szturmowcami Imperium, skutecznie przerzedzając ich szeregi. Han znajduje w końcu sposób, by wysadzić bunkier i rebelianckie myśliwce na czele z Lando Calrissianem rozpoczynają szturm na reaktor Gwiazdy Śmierci.

Tymczasem na samej stacji Luke zaczyna pojedynek na miecze świetlne z Vaderem. Podjudzany przez własnego ojca, w końcu wyzwala z siebie cały gniew i pokonuje Sitha, odcinając mu rękę. Imperator gratuluje mu czynu, prosząc Luke'a, aby zabił Vadera i zastąpił go u jego boku. Skywalker widzi jednak, jak bardzo stał się podobny do własnego ojca i jak niewiele brakuje, by sam pogrążył się w ciemnej stronie. Po chwili podejmuje decyzję - nie zabije go, gdyż jest rycerzem Jedi, tak jak niegdyś Vader. Imperator, wiedząc już że nie przeciągnie młodego Luke'a na swoją stronę, zaczyna razić go błyskawicami ciemnej strony Mocy. Zwijając się z bólu, Skywalker prosi ojca o pomoc. Gdy jest już o krok od śmierci, jego ojciec nawraca się i pomaga synowi, wrzucając Imperatora do głębokiego szybu i kończąc tym jego żywot. Luke prowadzi wyczerpanego ojca ku promowi, ten jednak nie może iść dalej i prosi, by syn zdjął mu maskę, po czym żegna się z nim i umiera. Skywalkerowi, wraz z ciałem ojca, udaje się uciec ze stacji.

W międzyczasie myśliwce Rebelii docierają do wnętrza Gwiazdy i niszczą reaktor torpedami protonowymi, co w rezultacie wywołuje reakcję łańcuchową i doprowadza do jej zniszczenia. Widząc to, imperialni dowódcy zaczynają się wycofywać z pola bitwy. Sojusz wygrywa.

W całej galaktyce setki milionów istot świętuje zwycięstwo nad Imperium Galaktycznym. Luke urządza Vaderowi pogrzeb na Endorze, po czym dołącza do świętujących przyjaciół. Anakin Skywalker jednoczy się z Mocą i jako duch, wraz z Kenobim i Yodą, ukazuje się Luke'owi w wiosce Ewoków.

Aktorzy

Twórcy

Nagrody

• 1984: John Williams (I) (nominacja) Oscar najlepsza muzyka
• 1984: Norman Reynolds (nominacja) Oscar najlepsza scenografia
• 1984: Mark Hamill (I) Saturn najlepszy aktor
• 1984: Saturn najlepsze efekty specjalne
• 1984: Carrie Fisher (nominacja) Saturn najlepsza aktorka
• 1984: Richard Marquand (nominacja) Saturn najlepszy reżyser
• 1984: John Williams (I) (nominacja) Saturn najlepsza muzyka
• 1984: Billy Dee Williams (nominacja) Saturn najlepszy aktor drugoplanowy
• 1984: Lawrence Kasdan (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
• 1984: George Lucas (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
• 1984: BAFTA najlepsze efekty specjalne
• 1984: Norman Reynolds (nominacja) BAFTA najlepsza scenografia
• 1984: John Williams (I) (nominacja) Grammy najlepsza muzyka
• 1984: (nominacja) Oscar najlepsze efekty specjalne Akademia Filmowa
• 1984: (nominacja) Oscar najlepszy dźwięk
• 1984: Ben Burtt (nominacja) Oscar najlepszy montaż dźwięku

Muzyka filmowa

Plakaty

Wersje polskie

Polskie plakaty promujące Powrót Jedi.

Data produkcji: 1985 Format: ? Ilustracja: eksplodująca głowa Vader'a Autor: Witold Dybowski Info: błąd w druku (Harison Ford)

Data produkcji: 1985 Format: ? Ilustracja: C-3PO, Luke Skywalker, Han Solo i Leia Organa Autor: ?

Adaptacja książkowa

Adaptacja radiowa

Produkcja filmu

Wstęp

Tytuł

Pierwszy plakat promujący szóstą część sagi, z napisem "Revenge of the Jedi"

Początkowo Powrót Jedi miał nosić tytuł Zemsta Jedi (ang. Revenge of the Jedi). Istnieją dwie teorie na temat zmiany tytułu. Pierwsza zakłada, że Lucas po jakimś czasie uznał, że słowo zemsta nie pasuje do filozofii i nauczania rycerzy Jedi i postanowił zmienić podtytuł na bardziej pasujący do intencji szlachetnych wojowników. Zwolennicy drugiej teorii głoszą, że Lucas od początku chciał zatytułować swoje dzieło Powrót Jedi, jednak w pierwszej zapowiedzi filmu podał tytuł Zemsta Jedi, aby nazwa nie wyjawiała części akcji. W każdym razie, Lucas dokonał zmiany tytułu na sześć miesięcy przed startem kinowym i kosztowało go to kilka tysięcy dolarów, głównie z powodu wydrukowanych już wielu egzemplarzy plakatów promujących film z tytułem Revenge of the Jedi.

Edycja specjalna

Zmiany w wersji DVD

Wycięte sceny

Burza piaskowa na Tatooine

Burza piaskowa na Tatooine to pierwsza scena, jaką w ogóle nakręcono do Powrotu Jedi. Miała mieć miejsce pomiędzy sceną rozprawienia się bohaterów z Jabbą a ich odlotem z Tatooine. Jednak Lucas zmienił pierwotny zamysł i wyciął ten fragment, argumentując to tym, że spowalnia tempo filmu